Swartswaan-teorie

Die swartswaan-teorie of teorie van swartswaan-gebeurtenisse is 'n metafoor wat 'n gebeurtenis beskryf wat as 'n verrassing kom, 'n groot effek het, en word dikwels na die feit onverskillig gerasionaliseer met die voordeel van agterna-insig. Die term is gebaseer op 'n antieke gesegde wat die vermoede dat swane wat swart is nie bestaan het nie stel - 'n gesegde wat geherinterpreteer word om 'n ander les te verwoord nadat die swartswaan in die natuur ontdek is.

Die teorie is ontwikkel deur Nassim Nicholas Taleb om die volgende te verduidelik:

1. Die onproporsionele rol van hoëprofiel, moeilik om te voorspel, en skaars gebeure wat buite die gebied van die normale verwagtinge in geskiedenis, wetenskap, finansies en tegnologie is.

2. Die nie-berekenbaarheid van die waarskynlikheid van die gevolglike skaars gebeure deur wetenskaplike metodes te gebruik (weens die aard van die klein waarskynlikheid).

3. Die sielkundige vooroordele wat mense verblind, beide individueel en gesamentlik, tot onsekerheid en 'n seldsame gebeurtenis se massiewe rol in die historiese verloop.

In teenstelling met die vroeëre en breër swartswaan-probleem in die filosofie (dws die induksieprobleem) verwys Taleb se swartswaan-teorie slegs na onverwagte gebeurtenisse van groot omvang se gevolg en hul dominante rol in die geskiedenis. Sulke gebeure, wat as uiterste uitskieters beskou word, speel gesamentlik groter rol as gereelde gebeurtenisse..^[1]:xxi Meer tegnies, in die wetenskaplike monografie Silent Risk,^[2] definieer Taleb die swartswaan-probleem wiskundig as "voortspruitend uit die gebruik van degeneratiewe metawaarskynlikhede".^[2]

1. ↑ Taleb, Nassim Nicholas (2010) [2007]. The Black Swan: the impact of the highly improbable (2nd uitg.). London: Penguin. ISBN 978-0-14103459-1. Besoek op 23 Mei 2012.^{[dooie skakel]}
2. ↑ ^{2,0 2,1} Taleb, Nassim Nicholas (2015), Doing Statistics Under Fat Tails: The Program, http://www.fooledbyrandomness.com/FatTails.html, besoek op 20 January 2016